როგორ და როდის შეიქმნა ბიბლიის კანონი?

როგორ და როდის შეიქმნა ბიბლიის კანონი? უპასუხე



ტერმინი კანონი გამოიყენება წიგნების აღსაწერად, რომლებიც ღვთივშთაგონებულია და, შესაბამისად, ეკუთვნის ბიბლიას. ბიბლიური კანონის განსაზღვრის სირთულე იმაში მდგომარეობს, რომ ბიბლია არ გვაძლევს იმ წიგნების ჩამონათვალს, რომლებიც ეკუთვნის ბიბლიას. კანონის განსაზღვრა იყო პროცესი, რომელსაც ჯერ ებრაელი რაბინები და მეცნიერები ატარებდნენ, მოგვიანებით კი ადრეული ქრისტიანები. საბოლოო ჯამში, ღმერთმა გადაწყვიტა, რა წიგნები ეკუთვნოდა ბიბლიურ კანონს. წმინდა წერილის წიგნი ეკუთვნოდა კანონს იმ მომენტიდან, როდესაც ღმერთმა შთააგონა მისი დაწერა. ეს იყო უბრალოდ საკითხი, რომ ღმერთმა დაარწმუნა თავისი მიმდევრები, რომელი წიგნები უნდა შეტანილიყო ბიბლიაში.



ახალ აღთქმასთან შედარებით, გაცილებით ნაკლები კამათი იყო ძველი აღთქმის კანონის შესახებ. ებრაელი მორწმუნეები აღიარებდნენ ღვთის მაცნეებს და მიიღეს მათი ნაწერები, როგორც ღვთის შთაგონებული. მიუხედავად იმისა, რომ უდავოდ იყო გარკვეული დებატები ძველი აღთქმის კანონთან დაკავშირებით, ახ.წ. 250 წლისთვის იყო თითქმის საყოველთაო შეთანხმება ებრაული წერილების კანონის შესახებ. ერთადერთი საკითხი, რომელიც დარჩა, იყო აპოკრიფები, გარკვეული დებატები და დისკუსიები დღეს გაგრძელდა. ებრაელი მკვლევართა აბსოლუტური უმრავლესობა მიიჩნევდა აპოკრიფებს კარგ ისტორიულ და რელიგიურ დოკუმენტებად, მაგრამ არა იმავე დონეზე, როგორც ებრაული წერილები.





ახალი აღთქმისთვის, აღიარებისა და შეგროვების პროცესი ქრისტიანული ეკლესიის პირველ საუკუნეებში დაიწყო. ძალიან ადრე მოხდა ახალი აღთქმის ზოგიერთი წიგნის აღიარება. პავლემ ლუკას ნაწერები ძველი აღთქმის მსგავსად ავტორიტეტულად მიიჩნია (1 ტიმოთე 5:18; იხილეთ აგრეთვე მეორე რჯული 25:4 და ლუკა 10:7). პეტრემ აღიარა პავლეს წერილები, როგორც წმინდა წერილი (2 პეტრე 3:15-16). ახალი აღთქმის ზოგიერთი წიგნი ვრცელდებოდა ეკლესიებში (კოლასელები 4:16; 1 თესალონიკელები 5:27). კლიმენტ რომაელმა მოიხსენია ახალი აღთქმის სულ მცირე რვა წიგნი (ახ. წ. 95). იგნატიუს ანტიოქელმა აღიარა დაახლოებით შვიდი წიგნი (ახ. წ. 115). იოანე მოციქულის მოწაფე პოლიკარპემ აღიარა 15 წიგნი (ახ. წ. 108 წ.). მოგვიანებით ირინეოსმა ახსენა 21 წიგნი (ახ. წ. 185 წ.). იპოლიტემ აღიარა 22 წიგნი (ახ. წ. 170-235 წწ.). ახალი აღთქმის წიგნები, რომლებიც ყველაზე მეტ წინააღმდეგობას იწვევდნენ, იყო ებრაელები, იაკობი, 2 პეტრე, 2 იოანე და 3 იოანე.



პირველი კანონი იყო მურატორის კანონი, რომელიც შედგენილია 170 წელს. მურატორის კანონი მოიცავდა ახალი აღთქმის ყველა წიგნს ებრაელების, იაკობის, 1 და 2 პეტრეს და 3 იოანეს გარდა. 363 წელს ლაოდიკეის კრებამ განაცხადა, რომ მხოლოდ ძველი აღთქმა (ერთ აპოკრიფის ერთ წიგნთან ერთად) და ახალი აღთქმის 26 წიგნი (ყველაფერი გამოცხადების გარდა) იყო კანონიკური და ეკლესიებში წასაკითხად. ჰიპოს საბჭომ (ახ. წ. 393) და კართაგენის კრებამ (ახ. წ. 397) ასევე დაადასტურა იგივე 27 წიგნი, როგორც ავტორიტეტული.



საბჭოები მიჰყვებოდნენ შემდეგი პრინციპების მსგავსს, რათა დაედგინათ, იყო თუ არა ახალი აღთქმის წიგნი ნამდვილად სულიწმიდით შთაგონებული: 1) იყო ავტორი მოციქული თუ მჭიდრო კავშირი ჰქონდა მოციქულთან? 2) არის თუ არა წიგნი მიღებული ქრისტეს სხეულის მიერ? 3) შეიცავდა თუ არა წიგნი დოქტრინისა და მართლმადიდებლური სწავლების თანმიმდევრულობას? 4) იყო თუ არა წიგნში მტკიცებულება მაღალი ზნეობრივი და სულიერი ფასეულობების შესახებ, რომლებიც ასახავს სულიწმიდის მუშაობას? კიდევ ერთხელ, მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ ეკლესიამ არ დაადგინა კანონი. არც ერთმა ადრეულმა საეკლესიო კრებამ არ მიიღო გადაწყვეტილება კანონის შესახებ. ეს იყო ღმერთი და მხოლოდ ღმერთი, რომელმაც განსაზღვრა, თუ რომელი წიგნები ეკუთვნოდა ბიბლიას. ეს იყო უბრალოდ იმის საკითხი, რომ ღმერთმა თავისი მიმდევრებისთვის გადასცა ის, რაც მან უკვე გადაწყვიტა. ბიბლიის წიგნების შეგროვების ადამიანური პროცესი ხარვეზიანი იყო, მაგრამ ღმერთმა თავისი სუვერენიტეტით და მიუხედავად ჩვენი უცოდინრობისა და სიჯიუტისა, ადრეული ეკლესია მის მიერ შთაგონებული წიგნების აღიარებამდე მიიყვანა.





Top