რა არის ანტითეიზმი?

რა არის ანტითეიზმი? უპასუხე



ანტითეიზმი არის ფართო ტერმინი, რომელიც ეხება ღმერთის ან ზოგადად რელიგიისადმი რწმენის აქტიურ, განზრახ წინააღმდეგობას. ეს სიტყვა უფრო მეტად აღწერს ადამიანის განზრახვას და მიდგომას, ვიდრე მის რწმენას, რადგან ადამიანი შეიძლება კარგად ემორჩილებოდეს აგნოსტიკურ ან ათეისტურ მსოფლმხედველობას, მაგრამ არ ჩაითვალოს ანტითეისტად. ანტითეიზმი თვლის, რომ თეიზმი საზიანოა და მას უნდა დაუპირისპირდეს. როგორც სხვა პოლიტიკურ ან სოციალურ ფილოსოფიებში, არსებობს ანტითეიზმის სხვადასხვა დონე და მრავალი გამოყენება.



როგორც მოსალოდნელია, ბიბლიას არაფერი აქვს დადებითი სათქმელი ანტითეიზმის დამოკიდებულებაზე. მიუხედავად იმისა, რომ უბრალო იგნორირება განიხილება, როგორც პატიებადი შეცდომა (იოანე 9:41; ლუკა 23:34), ღმერთისადმი მიზანმიმართული სიძულვილი არ არის. ისინი, ვინც მიზანმიმართულად ეწინააღმდეგებიან ღმერთს (რომაელთა 1:18–23) ურწმუნოების ან სიძულვილის შედეგად, იარლიყები არიან სულელებად (ფსალმუნი 10:4; 14:1) და გაფრთხილებულნი არიან საშინელი შედეგების შესახებ (იგავები 29:1; რომაელები 1:24– 25).





ანტითეიზმის ყველაზე თვალსაჩინო გამოხატულება თანამედროვე სამყაროში იყო ეგრეთ წოდებული ახალი ათეისტების აღზევება საუკუნის დასასრულის შემდეგ. 2001 წლის 11 სექტემბრის ტერაქტების კატალიზაციით, მოდაში მოვიდა უფრო ანტაგონისტური, მტრული თავდასხმა რელიგიაზე. ამას სათავეში ჩაუდგა ისეთი პიროვნებები, როგორებიც არიან რიჩარდ დოკინსი, სემ ჰარისი, დენიელ დენეტი და კრისტოფერ ჰიტჩენსი. ეს კაცები ღიად და აგრესიულად თავს დაესხნენ ღმერთის რწმენას, როგორც ცრუ და საზოგადოებისთვის საზიანო. ამ ფიგურების უმეტესობა წერდა და საუბრობდა ამაზე დიდი ხნით ადრე, მაგრამ მათი იდეები ბევრად უფრო პოპულარული გახდა 11 სექტემბრის შემდეგ. მიუხედავად იმისა, რომ ახალი ათეიზმის ეფექტი შენარჩუნდა, მისი პოპულარობა შემცირდა, რადგან რელიგიური და არარელიგიური მოღვაწეები აკრიტიკებდნენ მას ზედაპირული, გამყოფი მიდგომებისთვის.



ისტორიული პერსპექტივიდან, ახალი ათეიზმის ან ანტითეიზმის შესახებ არაფერია ახალი. ახალი ათეიზმის ერთადერთი ჭეშმარიტად ახალი ასპექტი იყო სოციალური პოპულარობის უჩვეულო დონე და ქედმაღლობის არაჩვეულებრივი დონე. თანამემამულე ათეისტებიც კი ხშირად ადანაშაულებდნენ ახალი ათეიზმის რიტორიკას იმით, რომ ის უფრო დამამცირებელი იყო, ვიდრე დასაბუთებული და უფრო ცბიერი, ვიდრე რაციონალური. თანამედროვე ანტითეისტების ტენდენცია დამცირებისა და დამცირებისკენ ჩანს მათი წიგნების სათაურებში ღმერთის ილუზია და ღმერთი არ არის დიდი და ფილმი რელიგიური . წარსულში ასეთი დამოკიდებულებები აღწერილი იყო როგორც მიზოთეიზმი (ღმერთის სიძულვილი) ან მალთეიზმი (ბოროტი ღმერთის რწმენა).



ახალი ათეიზმის ნაშთები გრძელდება ლოურენს კრაუსის, ჯერი კოინის, ვიქტორ სტენგერის და სხვათა საჯარო მოღვაწეობაში. მსახიობები და კომიკოსები, როგორიცაა ბილ მაჰერი, რიკი ჯერვეისი და პენ ჟილეტი, შეიძლება საკმაოდ ანტითეისტებად შეფასდეს. ზოგიერთ შემთხვევაში, ანტითეისტები არიან ყოფილი მორწმუნეები, როგორიცაა დენ ბარკერი და ჯონ ლოფტუსი.



არამორწმუნეები სულაც არ არიან ანტითეისტები; ადამიანი, რომელსაც უბრალოდ არ სჯერა ღმერთის, მაგრამ არ მიიჩნევს თეიზმს სულელად ან ამორალურად, არ ჩაითვლება ანტითეისტად. არც ანტითეიზმია ყოველთვის იდენტიფიცირებული ერთ პოლიტიკურ ჯგუფთან. ზოგიერთი ანტითეისტი მსოფლმხედველობას საოცრად ჰგავს პანთეისტურ ან ახალი ეიჯის სისტემებს. ანტითეიზმის საერთო თემა სულაც არ არის პოლიტიკური ან სოციალური ან სულიერიც კი. ანტითეიზმი, უპირველეს ყოვლისა, არის აგრესიული მტრული დამოკიდებულება რელიგიისა და, შესაბამისად, რელიგიური ადამიანებისა და იდეების მიმართ. სამწუხაროდ, ანტითეიზმი მიდრეკილია გამოხატოს საკუთარი თავი ნეგატიურად, ქედმაღლობით, დაცინვით ან აშკარა ფანატიზმით.



Top